SSH (Secure SHELL) Nedir? Nasıl Kullanılır?
SSH, Secure Shell açılımının kısaltması olarak kullanılan bir uzak sunucu bağlantı protokolüdür. Temelde aynı işlevselliğe sahip olsalar da SSH, TELNET’ten farklı olarak şifreli bağlantı gerçekleştirme olanağı sunmaktadır. SSH yani "Güvenli Kabuk” üzerinden bağlantı gerçekleştirmek istediğinizde kullanıcı adı ve şifreler açık metin olarak değil şifrelenmiş olarak iletilmektedir.
SSH Bağlantısı Nasıl Sağlanır?
Uzak veya local olarak SSH kullanabilmek için, bağlantı yapılmak istenen cihazda ’openshh’in kurulu olması gerekmektedir. Genel olarak tüm Linux işletim sistemi openssh servisini kullanıcılara hazır halde sunulmaktayken Windows için kurulması gerekmektedir. SSH protokolünü kullanabilmek için ise ücretsiz bir uzaktan yönetim DOS yazılımı olan Putty’e ihtiyaç duyulmaktadır.
Dilerseniz aşağıdaki bağlantıdan Putty’i indirebilirsiniz.
Örneğin 64 bit işletim sistemine sahip bir cihazınız olduğunuzu düşünelim. Exe dosyasını indirerek kurulum gerekmeksizin şu adımlarla anında putty bağlantısı yapabilirsiniz.
- Host Name (or IP Adress) Yazan bölüme ip adresini yazalım.
- Özel olarak port verilmemişse bu alanı 22 bırakıyoruz aksinde port numarasını yandaki kutucuğa giriyoruz.
- Open kutucuğuna bastıktan sonra siyah ekranımızın gelmesini sağlıyoruz. Uyarı mesajı gelirse Evet Seçiyoruz.
- root as: kullanıcı adını yazıyoruz.
Kullaniciadi : @ip adresimiz
Password : buraya şifremizi yazarak Enter’e basıyoruz.
- Ardından istediğimiz komutu girerek, artık server üzerinde işlem yapmaya başlayabiliriz.
Burada unutmamamız gereken husus, şifremizde yer alan karakterlerin ekranımızda görünmeyeceğidir. Bunun sebebi yukarıda belirttiğimiz gibi güvenlik kaynaklı olarak şifrelerin açık metin ile değil gizli anahtarla oluşturulmasıdır.
Sık Kullanılan Temel SSH Komutları ve Parametreler :
cd: Açmak istediğinizin dizindeki dosyalara girmeye yarar.
ls: İçerisinde olduğunuz dosyaların içeriğini göstermeye yarar.
reboot: Yeniden başlatma
pwd: İçerisinde bulunduğunuz dizini gösterme.
mkdir: Bulunduğunuz dizinde yeni bir klasör oluşturma.
rm: Dosya ve klasör silme.
touch: Bulunduğunuz dizinde yeni bir dosya oluşturma.
nano: Dosya içeriğini düzenleme.
service: Sunucudaki servisleri başlatma, sorgulama ve kapatma.
who: Sunucuda bağlı olan kullanıcıları gösterme.
ftp: FTP bağlantısı ve işlemlerini yapma.
wget: Önüne yazılan url adresinden veri alma.
tail: Bir dosyanın son çıktılarını gösterme.
head: Bir dosyanın son çıktılarını gösterme.
uname: İşletim sistemi hakkındaki bilgileri gösterme.
df: Sistemin disk alanını gösterme.
kill: Çalışan bir uygulamayı PID numarası ile kapatma.
killall: Belirtilen tüm uygulamaları kapatma.
watch: Belirteceğiniz komutu sürekli çalıştırma.
wget: Belirlenen url adresinden veri çekme.
passwd: Kullanıcı şifresini değiştirme.
shutdown: Sunucuyu kapatma.
tar: Dosya sıkıştırma ve sıkıştırılan dosyaları açma.
unzip: Sıkıştırılmış zip uzaltılı dosyaları açma.
zip: Zip uzantılı dosyaları sıkıştırma.
gunzip: .gz olarak sıkıştırılan dosyaları açma.
head: Bir dosyanın ilk çıktılarını gösterme.
ps: Sunucuda çalışan uygulamaları gösterme.
